De eerste spoorbrug over de Gouwe in de spoorlijn Gouda/Rotterdam werd in 1855 in gebruik genomen op 2 augustus van dat jaar toen Z.K.H. Prins Hendrik van Oranje de nieuwe spoorlijn officieel opende.
Van deze eerste spoorbrug over de Gouwe, zijn geen afbeeldingen bekend.
Inmiddels hebben wij anno 2009 een derde en een vierde Spoorbrug over de Gouwe. De spoorbruggen hebben nooit een eigen naam gekregen.
Dit dossier geeft u een toelichting, waarbij ook kunst een rol speelt.
Op deze foto uit 1920 zien wij de 2e Spoorbrug over de Gouwe. De Boskoopse boot “de Vooruitgang” kon er net onderdoor varen.
De voorgaande en de volgende afbeeldingen laten de 2e Spoorbrug over de Gouwe zien die in 1912 in gebruik werd genomen en, in verband met de scheepvaart, hoger boven het water lag dan de eerste.
Hoewel op deze foto uit 1989 een stoomlocomotief is te zien, was het traject natuurlijk allang van een electrische bovenleiding voorzien (zie rechts op de foto). Deze foto is dan ook genomen ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan van de Nederlandse Spoorwegen
Deze tweede brug lag 175 meter noordelijker dan de eerste en er moest, voordat met de bouw van de brug kon worden aangevangen, eerst een kleine bocht in de Gouwe worden afgesneden en uiteraard moest later ook de spoorlijn naar het noorden worden verlegd.
Deze 2e brug was een zogenaamde gelijkbenige draaibrug en had 3 sporen.
Rechts op de foto hierboven is een seinwachtershuisje te zien, onderstaand nog even in close-up hiervan.
Door het toegenomen treinverkeer tussen Utrecht en Rotterdam, tussen Utrecht en Den Haag en tussen Gouda en Alphen a/d Rijn, was de Spoorbrug over de Gouwe, met zijn 3 sporen een echt knelpunt geworden. Voorts moest door het toegenomen scheepvaartverkeer de brug ook regelmatig worden geopend.
Daarom werden er plannen gemaakt voor weer een hogere brug met 4 sporen en een aparte brug op dezelfde hoogte (enkelspoor) voor de lijn Gouda/Alphen.
In 1989 is een begin gemaakt met de bouw van een nieuwe 4 sporige hefbrug, die werd gelegd op de plaats waar de 1e Spoorbrug over de Gouwe van 1855 tot 1912 had gelegen. De oude zandlichamen lagen er nog. (bijzonder voor de slappe Goudse grond).
Op de foto hierboven, genomen tijdens de bouw van de hefbrug, is ook goed te zien hoe de bruggen liggen t.o.v. elkaar.
Op deze foto uit 1990 zien wij de machtige betonnen heftorens van de brug in aanbouw
In 1993 is de nieuwe hoge hefbrug volledig in gebruik genomen, nadat ook de ongelijkvloerse spoorkruisingen Rotterdam en Den Haag waren gereedgekomen. In dat jaar is ook een begin gemaakt met de sloop van de oude draaibrug.
Het brugtracé is ook aan de onderkant de moeite waard om te bekijken.
Na de sloop van de oude draaibrug, is een begin gemaakt met de bouw van de 4e brug over de Gouwe, namelijk een enkelsporige draaibrug weer op het oude zandlichaam van de draaibrug uit 1912. Dit zandlichaam is wel eerst opgehoogd, zodat de nieuwe draaibrug in de spoorlijn Gouda naar Alphen a/d Rijn op dezelfde hoogte zou komen als de nieuwe hefbrug.
Deze brug was gereed in 1997 en daarmee was een knelpunt in het Nederlandse spoorwegnet opgelost. Er waren vanaf nu 4 sporen op de nieuwe hefbrug volledig beschikbaar voor het treinverkeer tussen Utrecht en Rotterdam en tussen Utrecht en Den Haag.
Historische foto’s: Fotocollectie Streekarchief Midden-Holland
Actuele foto’s 2009/2010: Nico J. Boerboom