Gouda waterstad

Welkom in Gouda de waterstad

Deze website gaat over bruggen, sluizen, waterlopen en gemalen in Gouda

Gouda Waterstad

Gouda en het water: ’t Weegje

Gouda waterstad is ontstaan op de kruising van de Hollandsche IJssel en het veenstroompje de Gouwe. Aan diezelfde Gouwe ontleent de stad haar naam. Volgens sommigen heeft die naam te maken met het veen dat zichtbaar moet zijn geweest door het heldere water en dat een gouden gloed kan hebben verspreid. Anderen houden het op de kleur van de vele dotterbloemen die langs het water moeten hebben gegroeid.

Rond de elfde eeuw is vanaf de oeverwal van de Hollandsche IJssel een start gemaakt met de ontginning van de enorme veenkussens, zo ongeveer op de plek van de huidige Markt. De naam Gouda duikt voor het eerst op in een oorkonde van de bisschop van Utrecht en in 1272 krijgt Gouda stadsrechten.

De ligging op een belangrijk kruispunt van wegen en vaarroutes brengt de stad grote welvaart. Het was schippers zelfs verplicht om via Gouda te varen als ze ook maar enigszins in de buurt van de stad kwamen. Uiteraard moest er dan tol worden betaald.

Vanaf de veertiende eeuw begon men met de grootschalige turfwinning als brandstof voor stedelingen en bedrijven. Op de plaats van deze afgravingen ontstonden plassen, die soms aaneengroeiden als ze te dicht bij elkaar lagen.

De later weer drooggemalen Zuidplaspolder is bijvoorbeeld ontstaan als gevolg van deze ‘waterwolf’. Langs de IJssel en de Gouwe ging men iets omzichtiger te werk en werd een brede strook veen ongemoeid gelaten. Ook rond Reeuwijk was men voorzichtiger en bleven de afzonderlijke plassen beter beheersbaar. Het Weegje is ontstaan als gevolg van een van de laatste verveningen. Begin zeventiende eeuw begint Gouda haar positie als handelsstad te verliezen.

Gouda en water: een soms moeizame relatie. Maar zonder het water zou Gouda niet liggen waar het nu ligt. Aan de ene kant levert het water de nodige problemen op, aan de andere kant dankt Gouda haar bestaan aan de ligging tussen de Hollandsche IJssel en de Gouwe en dat heeft veel welvaart gebracht.

Op deze website Gouda Waterstad vindt u informatie over de relatie van Gouda en het water.