Een leuk, maar zeer in verval geraakt schutsluisje aan de Broekweg:
(foto’s Nico J. Boerboom)
Deze sluis ligt in de Oostpolder in Schieland. Hoewel de Oostpolder toebehoort aan het Hoogheemraadschap Schieland watert het uit op de Gouweboezem van Rijnland.
Deze “schutsluis nabij het poldergemaal” is in 1932/1933 gebouwd door de provincie Zuid-Holland als toegang vanuit het nieuwe verbindingskanaal Hollandse IJssel – Gouwe naar het overgebleven deel van de Oostpolder.
Na oplevering is de sluis in eigendom, beheer en onderhoud aan de Oostpolder overgedragen. In datzelfde jaar werd door de polder concessie aangevraagd aan de Koningin tot het heffen van scheepvaartrechten voor het sluisje, “net zoals de gemeente Gouda rechten heft voor het doorvaren van het Moordrechts Verlaat”.
Deze rechten zijn geheven tot de sluis in 1957 weer aan de provincie Zuid-Holland werd overgedragen.
De ontstaansgeschiedenis van de Oostpolder ligt in de jaren 1825-1843 waarin de Zuidplas is drooggelegd.
De polder is in 1863 ingericht en bestaat uit een strook polderland tussen het oostelijk deelvan de Zuidplaspolder (ringvaart) en de tot het Rijnlandse boezem behorende Gouwe/Gouwekanaal en de Schielandse Hoge Zeedijk.
De naam Broekweg herinnert aan de in 1870 opgeheven Gemeente Broek, waaronder Broekhuizen, Thuil en Het Weegje behoorden. Het gebied werd ingelijfd door Gouda en Waddinxveen.
Voor de komst van de Julianasluis werd de polder bemalen door 2 wind-schep-rad-molens; 1 aan de Gouwe bij de Spoorbrug en 1 aan de Moordrechtse Tiendweg. Deze molens werden vervangen door het zuig-gas-gemaal bij de Mallemolen aan de Tiendweg, dat op haar beurt in 1932 werd vervangen door een elektrisch gemaal. Gelijktijdig werd in 1932/1933 deze schutsluis gebouwd.
Deze is al decennia lang buiten gebruik en door middel van een betonnen wand in het midden van de kolk afgedamd en overwoekerd door braamstruiken. De sluisdeuren verkeren in ernstige staat van verval.
De schutsluis is in 1957 is overgedragen aan de Provincie Zuid-Holland en stond toen op de nominatie om gesloopt te worden. De sluis had zijn betekenis verloren omdat de doorgaande verbinding tussen de Gouwe en de Ringvaart van de Zuidplaspolder was verbroken door opheffing van de schutsluis aan de Moordrechtse Tiendweg.
Het landelijke karakter van de Oostpolder en de huidige inrichting met een bedrijventerrein en sportvelden wordt ernstig aangetast. Als de komende jaren de wijk Westergouwe wordt gebouwd is het te hopen dat het laatste rudimentaire polderlandschap rondom dit sluisje behouden blijft.
