Moordrechts Verlaat

MoordrechtsVerlaat1Het Moordrechts Verlaat (= schutsluis) is al bekend in 1545 en werd vooral gebruikt om turf uit de Polders van Moordrecht en Waddinxveen naar Gouda te transporteren via de Mallegatswije. In 1585 werd deze sluis ook wel aangeduid als “Het Verlaetken van ’t veen”. Op last van Keizer Karel V werd het in 1545 aangelegd ten gerieve van de turf- en marktschippers uit de vroegere polders Moordrecht en Broek (thans de Oostpolder van Schieland). Oorspronkelijk lag het Moordrechts Verlaat aan het einde van de Verloren Kost en werd beschermd door een waltoren. Na het graven van de Turfsingel verloor deze sluis zijn functie en werd verplaatst.

MoordrechtsVerlaat

Thans een kort straatje tussen de Prins Hendrikstraat en de Turfsingel, waar nog niet zo lang geleden de voormalige fabriek van Europlast plaats heeft moeten maken voor nieuwbouwappartementen.

Moordrechtse Verlaat2

.De Mallegatswije was een verbindingswater tussen de Turfsingel en de Waddinxveense Wetering. Een restant daarvan is nog te vinden als de singel in de Westerkade.

Westerkade5

De Westerkade anno 2013

In de 16e eeuw was de turfhandel voor Gouda een “Gouden Eeuw”. Gouda was de turfstad van Holland. Aan deze periode ontlenen de Turfsingel en Turfmarkt hun namen.

Vermoedelijk werd deze sluis op de kaart van de Gemeenteatlas van Kuyper uit 1867 aangeduid als de Lazarussluis. Het verlaat lag dan ook dicht bij het Lazarusland. Het Lazaruspoortje uit 1609 fungeert sinds 1964 als toegangspoort tot de museumtuin achter het Catharina Gasthuis en stond tot 1939 aan het Nonnenwater als onderdeel van het Proveniershuis. Het Lazarus- of Leprozenhuis is in 1394 gesticht nadat Aernt Pic Dirksz zijn huis aan de westzijde van de Kromme Gouwe even buiten de Potterspoort wegschonk ten behoeve van de melaatsen. De locatie kunnen we ruwweg aanduiden als het voormalige terrein van de licht- en gasfabriek.

Het watertje van het Moordrechts Verlaat is in 1935 gedempt en de ophaalbruggen werden gesloopt.

Historische foto: Fotocollectie Streekarchief Midden-Holland

Actuele foto’s: Nico J. Boerboom

Terug naar het historische sluizenmenu